تولید و عملکرد بزاق به چه صورت است
تولید و عملکرد بزاق
عوامل فیزیکی و شیمایی و ذهنی باعث تولید بزاق می شوند . هر روز در حدود 1000 تا 1500 میلی متر بزاق تولید می شود که 99% آن آب است . مابقی آن ماده غیر آلی –آلی و سلولی است .
تک تک غدد بزاقی به نسبت های متفاوتی در کمیت و کیفیت عملکرد خود نقش دارند .
ترشح در دو مرحله روی می دهد . ترشح اولیه در آسینوس ها انجام می گیرد و سپس در جریان عبور از خلال در سیستم مجرایی باز جذب نسبی و تغییراتی اتفاق می افتد .
بزاق به واسطه پاک سازی مکانیکی و یک مکانیسم ایمنی مبتنی بر پروتئین ها و ایمونوگلوبین ها یک تاثیر محافظت کننده بر مخاط دهان دستگاه تنفس فوقانی دارد .
بزاق یک نقش هضم کننده دارد بزاق باعث روان سازی غذا می شود و برش نشاسته را توسط آمیلاز آغاز می کند.
بزاق به دفع مواد اتوژن و بیگانه و فاکتورهای انعقادی آلکالوییدها و ویروس ها کمک می کند . دفع مواد گروه خونی در بزاق ممکن است در پزشک قانونی اهمیت داشته باشد .
بزاق به محافظت از دندان ها کمک می کند . محتوای آلی و غیر آلی مانند فلوراید در بزاق در تشکیل و نگهداری مینای دندان اهمیت دارد و به پیشگیری از رسوب باکتری ها کمک می کند .
بزاق با شستشو دادن جوانه های چشایی به حس چشایی کمک می کند .
ترکیب بزاق به عواملی نظیر سرعت تولید – ریتم – شبانه روزی – فصل سال – جنس و تغذیه بستگی دارد .
اختلالات ترشح : گزروستومی بسیار زجر آور است . این اختلال ممکن است بر اثر عوامل زیر روی دهد .
تولید و عملکرد بزاق
• ضایعات مرکزی عصب دهی خود مختار به غدد بزاقی
• بیماری های غدد بزاقی
• کم آبی ناشی از اسهال یا استفراغ
• پرتو درمانی
• بیماری های سیتمیک
سسالوره به ترشح بیش از حد بزاق گفته می شود . عوامل زمینه ساز عبارتند از بیماری های مخاط دهان و زبان و دندان ها و نیز عوامل روانی .
منظور از پتیالیسم چکیدن غیر طبیعی بزاق از گوشه دهان در بیماری های عصبی است .
به علاوه تولید بزاق ممکن است تحت تاثیر بیماری های عمومی و داروها قرار گیرد .